Yakın gelecekte neler olabilir? Herkes bu soruyu hayatında en az bir kere sormuştur. Herkesin gelecek algısı birbirinden farklıdır. Ama algılar, zamanla değişir. Kimisinin gelecek algısı şeker dolu bir dünya; kimisinin de teknolojinin yükseldiği bir dünya. Peki benim gelecek denince aklıma ne geliyor? Çocukken ben; insanların bir gün uçan gökdelenlerde yaşayacakları, uçan arabalarla seyahat edecekleri, robotların insanlara hizmet edecekleri, neredeyse her yere yürüyen merdivenlerle gidecekleri bir dünya hayal ederdim. Bu hayalim de Jetgiller’den geliyordu. Peki şimdi geleceği nasıl görüyorum? Gelecekte pek bir şey değişmeyecek gibi. Sadece neon ışıklar, teknolojik araçlar, yapay zeka, mega şirketler, cyborglar, sibernatik implantlar, sanal dünyalar, tekno silahlar ve daha nice teknolojinin yer aldığı bir dünya olacak. Pardon, gelecekte pek bir şey olmayacak mı dedim ben? Yanılmışım, bence gelecekte işler iyice sarpa saracak. Çünkü benim aklımdaki gelecek, bilimkurgu edebiyatının alt türlerinden
Witcher 2: Assassins of Kings’ in aldığı başarıdan sonra CD Projekt Red, yeni oyunları olan Cyberpunk‘ı duyurdu. Buna göre Cyberpunk, Witcher’daki gibi çizgisel bir şekilde değil, oyuncunun verdiği cevaplara bağlı hikayenin şekilleneceği bir RPG oyunuydu. Bu oyun için yapımcı ekip, hikaye ve atmosfer açısından sinema sektöründe bir kült olarak görülen Blade Runner’dan ve Mike Pondsmith’in yaptığı Cyberpunk 2020 masa oyunundan ilham almıştı. Bu arada Mike Pondsmith, Cyberpunk Pen and Paper RPG oyun türünün babasıdır. Sonra oyun, Cyberpunk 2077 ismiyle tekrar duyuruldu. Oyunun pen and paper sistemine sahip bir RPG oyunu olacağını ve oyunun deneyimli RPG oyuncularına hitap edeceği açıklandı. Oyun hem açık dünyada geçecekti hem de birinci şahıs hem de üçüncü şahıs bakış açısından oynanacaktı. Fragmanlar yayınlandı, Neo abimiz gözüktü; Xbox, Seagate bile Cyberpunk 2077 için ürünler tasarladı. Ee biz de oyuncular olarak heyecanlandık haliyle.
Hepimiz heyecanlanmasına heyecanlanmıştık ama ben yine de diğer oyuncular kadar Cyberpunk 2077 için heyecanlanamamıştım. Çünkü hem Cyberpunk evrenine hakim değilim hem de RPG oyunlarına yeni yeni alışıyorum. Bu yüzden Cyberpunk 2077’yi anlayamamaktan korkuyordum. Ben de bu yüzden Cyberpunk akımını araştırmaya karar verdim. Madem Cyberpunk 2077’yi oynayacağım, önce Cyberpunk akımını öğrenmem gerek.
1) Teknoloji+İnsan=Cyberpunk
Cyberpunk dünyası, teknolojinin devrim yarattığı bir dünya olarak görülse de gerçek aslında öyle değil. Cyberpunk, “yüksek teknoloji düşük yaşam” mottosuna sahiptir. Çünkü insanlar teknolojiden faydalansa bile, zengin ve yoksul kesim arasındaki fark iyice ayyuka çıkmıştır. İnsanların çoğu yoksul bir hayat sürmektedir ve bu hayatta sahip olunması gereken en büyük zenginlik, en çok teknolojiye sahip olmaktır. Şehrin tamamını neon renkli tabelalar ve sanal reklam panoları kaplamaktadır. Devletleri hükümetler yerine askeri, güvenlik, politik, ekonomik, hizmet, gıda vs. gibi alanlarda çalışan mega şirketler yönetmektedir. Hükümetler olsa bile iktidarları hiç etkili değildir. Her devlet, mega şirketlerin yönetiminde olsa bile yozlaşmuş bir topluma sahiptir. Cyberpunk dünyasındaki karakterler, bu dünyaya ayak uydurmaya çalışırlar ya da sisteme karşı savaşırlar. İnsanlar, teknolojiden faydalanmaktan ziyade teknolojiyle bir olmuşlardır. Yapay zekalar, insanların hayatında çok önemli bir yer taşımaktadır. Arabalar, teknolojik anlamda aşırı gelişmiştir. İnsanlar, kendilerini savunabilmek için teknolojik silahlara ve sibernetik implantlara başvurmuştur. Bazı insanlar, hayatların çoğunu sanal dünyalarda geçirirler. Teknoloji gelişti dediysem de yanlış anlamayın, uzayda seyahat edecek kadar gelişmemiştir. Cyberpunk dünyasını aşağı yukarı böyle özetleyebiliriz.
2) Edebiyattan Medyaya Cyberpunk
Cyberpunk dünyasını özetledik. Peki bu Cyberpunk akımı nereden geliyor? Cyberpunk terimi Bruce Bethke’nin 1983 yılında Amazing Science Fiction Stories dergisi için yazdığı, bir grup bilgisayar korsanını konu aldığı Cyberpunk adlı kısa öyküsünden gelmektedir. Cyberpunk terimi ise cyber, yani siber ve punk’ ın birleşiminden oluşmuştur. Siber, çok hızlı gelişen teknolojiyi ifade ederken, punk ise sistemin gelişme hızına kültürel ve ekonomik anlamda ayak uyduramamış, gelişememiş insanoğluna denir. Bu terimi ilk olarak Bruce Bethke getirse bile ilk başyapıt, William Gibson’ın 1984 yılında çıkardığı Neuromancer adlı romanıdır. Neuromancer’da ana karakter Case, attığı kazık yüzünden eski işvereninin aldığı intikamla sinir uçları zarar gördüğünden internete direkt olarak bağlanamaz ve artık işlevsiz hale gelmiş uyuşturucu bağımlısı bir hacker’dır. Çok tehlikeli bir iş daha yaparak zarar görmüş sinirlerini tamir ettirmeyi hayal eder.
Cyberpunk’la ilgili ilk film uyarlaması, 1982 yılında Philip K.Dick’in “Androidler Elektrikli Koyun Düşler Mi?” kitabından uyarlanan Blade Runner isimli film, film-noire anlatımına sahip bir kült filmdir. Dedektif kahramanımız Decker tek amaçları var olmaya çalışmak olan insan görünümlü androidleri sırf miyadlarını doldurmuş, oldukları için ve yasa dışı bir şekilde insanların arasına karışmış oldukları için avlamakla görevlendirilmiştir. Onları kovalarken kendi insaniyetiyle ilgili, hak hukuk adalet ile ilgili, ve hatta daha da önemlisi, var oluş ile ilgili çok derin bir yolculuğa çıkar.
Bunun ardından da Cyberpunk’la ilgili binlerce kitap, film, dizi, oyun, manga ve anime yayınlanmıştır. Bunlarla ilgili her bir türden örnek vermem gerekirse; (Aslında cyberpunk konusunda yeni bilgi sahibi olduğum için örnek vermemem gerekiyor, fakat cyberpunk olduğunu bilmediğim ancak gördüğüm eserlerden her bir tür için üçer örnek verebilirim.)
3) Cyberpunk Örnekleri
Kitap alanında Altered Carbon, Ready Player One, When Gravity Falls; film alanında Burst City, 964 Pinocchio, Upgrade; oyun alanında Deus Ex, Snatcher, VA-11 HALL-A, anime alanında Ghost in the Shell, Akira, Psycho-Pass örnek verilebilir.Manga okumadığım için ondan örnek veremedim.
Cyberpunk hakkında fazla bilgi sahibi olamadığım için üzgünüm, ama bu yazıyı yazarken aklıma bir fikir geldi. Roleplay Turk’te yeni bir seri açıyorum. Serinin adı Cyberpunk Günlükleri. Bu seride Cyberpunk 2077 dışında deneyimlenecek her türlü eseri burada incelemeyi düşünüyorum. Belki böylece Cyberpunk 2077 oynamadan önce, Cyberpunk dünyasına kendimi incelediğim eserlerle hazırlayabilirim. Aslında bu yazıyı yazmamın sebebi, bu seriyi duyurmaktı. Belki böylece Cyberpunk hakkında daha bilgili bir şekilde karşınıza çıkabilirim.
Şimdilik benden bu kadar, bir sonraki yazımda görüşmek üzere. Sağlıcakla kalın.